Czym jest maślan sodu i dlaczego warto go stosować?

Maślan sodu jest produkowany przez bakterie jelitowe. Wspiera zdrowe trawienie i zapobiega chorobom. Jest prawdziwy, skuteczny, efekty jego działania są w pełni mierzalne, ale czym właściwie jest?!

Sodium Butyrate (maślan sodu) jest jednym z powodów, dla których związek między naszym gatunkiem a mikrobiomem jelitowym został opisany jako „symbiotyczny”: nasza wspólna egzystencja jest korzystna dla obu zaangażowanych stron. W tym przypadku nasze bakterie jelitowe trawią dla nas twarde włókna roślinne i przekształcają je w szereg związków organicznych, w tym „krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe” (SCFA), które mają naukowo udowodnione korzyści dla naszego zdrowia i dobrego samopoczucia.

Butyrate jest krótkołańcuchowym kwasem tłuszczowym, który dostarcza „paliwa” komórkom wyściółki jelitowej, wspiera funkcje układu odpornościowego ściany okrężnicy i chroni przed pewnymi chorobami przewodu pokarmowego. Istnieją inne SCFA, takie jak octan i propionian, ale korzyści płynące z zastosowania maślanu są szczególnie dobrze zbadane.

1 Czym jest maślan sodu i jak jest wytwarzany?

2 Czym jest mikrobiom?

3 Jak maślan sodu poprawia nasze zdrowie?

4 W jaki sposób bakterie jelitowe chronią Twoje zdrowie?

5 Jak mogę zwiększyć produkcję maślanu sodu przez mój mikrobiom?

6 Dlaczego błonnik i prebiotyki są tak ważne?

Czym jest maślan sodu i jak jest wytwarzany?

Zainteresowanie mikrobiomem jelitowym rośnie z dnia na dzień, a mimo to, dostępne i wiarygodne informacje o jego funkcjach mogą być trudne do uzyskania. Tak właśnie prezentuje się sytuacja w przypadku maślanu. Ta podróż odkrywania rozpoczyna się od podstawowego wprowadzenia do pojęcia mikrobiomu, wytłumaczenia czym są krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA, pamiętasz?) i wreszcie – czym jest maślan sodu.

Mikrobiom jest ekosystemem bakterii, drożdży i innych mikroskopijnych istot żyjących w jelicie. Pełni wiele funkcji, w tym produkcję, regulację i rozkład małych cząsteczek, które uzupełniają fizjologiczne funkcje organizmu człowieka. Na przykład, nasze bakterie jelitowe produkują kwasy tłuszczowe, witaminy i aminokwasy, które mają szereg korzystnych skutków dla organizmu, od wspierania zdrowego funkcjonowania układu odpornościowego do utrzymania integralności wyściółki jelitowej.

Czym jest mikrobiom?

W szczególności, jedną z tych funkcji jest rozkładanie błonnika pokarmowego, który przeszedł przez przewód pokarmowy, ponieważ organizm ludzki nie może tego zrobić samodzielnie, bez wsparcia mikrobiomu. Proces ten, znany jako fermentacja, daje różne metabolity, w tym omawiany maślan, związek organiczny, który należy do grupy „krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych”. Te prozdrowotne cząsteczki są ważnym źródłem energii dla organizmu, dostarczającym od 5% do 15% dziennego zapotrzebowania kalorycznego człowieka.

Bakterie jelitowe produkują kwasy tłuszczowe, witaminy i aminokwasy, które mają szereg korzystnych skutków dla organizmu.

Butyrate jest głównym paliwem dla komórek, które wyściełają jelita (znane jako „kolonocyty”), dostarczając do 90% ich potrzeb energetycznych. Innymi słowy, maślan pomaga tym komórkom prawidłowo wypełniać swoje funkcje, utrzymując w ten sposób integralność błony śluzowej jelita. W rzeczywistości „kilka badań łączy metabolizm maślanowy z uszkodzeniem błony śluzowej i stanem zapalanym u pacjentów z zapalnymi chorobami jelit, w tym wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego i chorobą Leśniowskiego-Crohna”.

Jak maślan sodu poprawia nasze zdrowie?

Ten SCFA ma wiele korzyści na wielu poziomach, począwszy od makroskopijnych (które można wyraźnie zidentyfikować) do genetycznych, gdzie pomaga regulować funkcje wielu genów zaangażowanych w stan zapalny i odpowiedź immunologiczną.

Jak już wspomniano, maślan służy jako główne źródło paliwa dla kolonocytów, komórek, które spajają jelita i dbają o ich szczelność. Jak wykazano podczas badań na myszach, komórki te, pozbawione energii, zaczynają ulegać degradacji (proces znany jako „autofagia”), ale mogą być uratowane przez zwiększone spożycie maślanu.

Maślan sodu pełni funkcje przeciwnowotworowe i przeciwzapalne, tłumiąc aktywność określonych komórek immunologicznych.

Butyrate działa jako „inhibitor HDAC”, co oznacza, że pełni funkcje przeciwnowotworowe i przeciwzapalne poprzez tłumienie aktywności określonych komórek odpornościowych. Uważa się, że funkcje te przyczyniają się do zapobiegania rakowi jelita grubego i stanom zapalnym. Ponadto, poprzez zmniejszenie zdolności zapalnych jelit tworzy środowisko, które pozwala na istnienie mikrobiomu w organizmie człowieka bez stymulowania ostrej reakcji immunologicznej.

W jaki sposób bakterie jelitowe chronią Twoje zdrowie?

Ten krótkołańcuchowy kwas tłuszczowy posiada funkcję antyoksydacyjną, która pomaga utrzymać zdrowe jelita. Wspomaga on wzrost kosmków, mikroskopijnych, przypominających palce wypustek, które pokrywają jelita i zwiększa produkcję śluzu, substancji podobnej do żelu, która pokrywa wnętrze jelita. Mechanizmy te wyjaśniają, w jaki sposób pomagają utrzymać integralność ściany jelita, znanej jako „bariera obronna nabłonka”, która zapobiega przedostawaniu się bakterii, toksyn i innych substancji do krwioobiegu. Co oznacza, że wpływa pozytywnie na tzw. szczelność jelit.

Wykazano, że pomaga okrężnicy (jelito grube) w absorpcji elektrolitów, które są niezbędne w wielu procesach fizjologicznych i mogą być korzystne w zapobieganiu niektórym rodzajom biegunki. Butyrate reguluje również perystaltykę jelita grubego, naturalne ruchy jelita, które przepychają przez nie pokarm i zwiększają przepływ krwi w jelicie grubym.

Jak mogę zwiększyć produkcję maślanu sodu przez mój mikrobiom?

Członkowie szczepu Firmicutes, czyli pewnego rodzaju bakterii, są szczególnie znani ze swoich zdolności produkcyjnych w zakresie wytwarzania maślanu.

Spożywanie żywności, która jest „prebiotykiem” (żywność, która bezpośrednio odżywia mikrobiom) poprzez dietę, zostało wskazane jako wspierające i optymalizujące produkcję maślanu. Prebiotyki to żywność, głównie warzywa, rośliny strączkowe, owoce i całe ziarna, które są nie tylko smaczne dla ludzkiego podniebienia, ale również uwielbiane wśród bakterii jelitowych. Zawierają one błonnik pokarmowy, który przechodzi przez organizm niestrawiony, aby nakarmić mikrobiologa żyjącego w okrężnicy.

Bakterie jelitowe trawią dla nas twarde włókna roślinne i zamieniają je w szereg związków organicznych, w tym w „krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe” (SCFA).

Istnieje wiele sugestii online, jak zwiększyć poziom maślanu sodu w jelicie, na przykład poprzez spożywanie więcej masła… lub pośrednio poprzez spożywanie sfermentowanej żywności. Ograniczenia takich praktyk są rzadko omawiane. W szczególności pomijany jest fakt, że maślan jest wchłaniany nie tylko w jelicie grubym. W przypadku przyjęcia doustnie, zostanie on również wchłonięty przez górne części jelita jelita, ograniczając w ten sposób dostawę do komórek okrężnicy.

Dlatego ważne jest, aby pamiętać, że maślan jest metabolitem wytwarzanym przez bakterie mikrobiomu. Badania pokazują, że poprzez zwiększenie ilości określonych prebiotyków w diecie, można odżywiać i optymalizować stosunek bakterii komensalnych, które ją produkują. Wzmocnienie mikrobiomu poprzez żywność jest skutecznym i bezpiecznym sposobem wspierania zdrowia trawiennego i produkcji maślanu.

Dlaczego błonnik i prebiotyki są tak ważne?

Warto również zauważyć, że dieta wysokobiałkowa, wysokotłuszczowa, niskowęglowodanowa również zakłóca produkcję maślanu w mikrobiomie. W jednym z badań naukowcy przeanalizowali mikrobiom uczestników otyłych, którzy stosowali dietę krótkoterminową, która zakładała ograniczenie spożycie węglowodanów, z co za tym idzie- limitowała w ten sposób spożycie roślinnego błonnika pokarmowego.

Po 4 tygodniach stosowania diety niskowęglowodanowej (24 g na dobę) i kolejnych 28 dniach stosowania diety umiarkowanie węglowodanowej (164 g na dobę), stężenie SCFA było niższe niż w przypadku diety wysokowęglowodanowej (399 g na dobę). Wykazano, że stężenie maślanu zmniejszyło się po zmniejszeniu spożycia węglowodanów. To samo badanie wykazało również związek pomiędzy gęstością bakterii Firmicutes, Roseburia i E. Rectale, a stężeniem maślanu, które uległy zmniejszeniu w miarę zmniejszania się spożycia węglowodanów.

Wykazano, że wysokobiałkowe, wysokotłuszczowe, niskowęglowodanowe diety również zakłócają produkcję maślanu w mikrobiomie.

Krótko mówiąc, zamiana złożonych węglowodanów i całych pokarmów roślinnych na dietę zdominowaną przez białko i tłuszcze zwierzęce może mieć negatywny wpływ na zdolność bakterii do wypełnienia swojego przeznaczenia w podróży do zdrowia i dobrego samopoczucia. Warzywa są Twoimi przyjaciółmi. Owoce i całe ziarna też. Nie wspominając o sfermentowanej żywności.

Najlepszym sposobem na optymalizację produkcji maślanu jest dieta o wysokiej zawartości błonnika, która pobudzi bakterie produkujące maślan z mikrobiomu w okrężnicy. Niemniej jednak mikrobiom każdej osoby jest unikalny, a każda bakteria ma swoje preferowane źródło prebiotyków.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej o Maślanie Sodu to zapraszamy szerszego opracowania na ten temat: Maślan Sodu – dawkowanie – korzyści.

Dlatego też test mikrobiologiczny Atlas analizuje stosunek bakterii wytwarzających butyrate i ocenia ogólną zdolność produkcyjną mikrobiomu do produkcji maślanu. Dane te są następnie wykorzystywane do stworzenia spersonalizowanej listy zalecanych produktów spożywczych. Odpowiednio dobrana żywność wesprze namnażanie pożytecznych gatunków drobnoustrojów w jelitach w celu poprawy zdrowia trawiennego, zapobiegania chorobom i ogólnego samopoczucia.

Pamiętaj:

Maślan jest krótkołańcuchowym kwasem tłuszczowym wytwarzanym przez mikrobiom.
Wytwarzany jest na drodze bakteryjnej fermentacji niestrawionego błonnika pokarmowego.
Pomaga zapobiegać zapaleniu jelit.
Przyczynia się do zapobiegania rakowi jelita grubego.
Wspomaga wzrost kosmków jelitowych i produkcję śluzu wyściełającego jelita.
Udowodniono negatywny wpływ diety wysokobiałkowej, wysokotłuszczowej, niskowęglowej na produkcję maślanu.
Głównie produkowany jest przez bakterie Firmicutes.
Ważne źródło paliwa dla komórek jelita grubego.

Bibliografia: